Czy wykonawcy uczestniczący w przetargach wszczętych przed 1 stycznia 2022 r., są zobligowani do uzyskania „rozszerzonego zaświadczenia z KRK” w związku z nowelizacją Kodeksu karnego?

Nie, pomimo niepokojów związanych z wejściem w życie nowelizacji art. 108 ust. 1 pkt 1 lit. c, rozszerzającej przesłanki wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w ramach nowelizacji Kodeksu karnego (ustawa z dnia 14.10.2021 r. o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, zwanej dalej nowelizacją.

Źródłem kontrowersji jest fakt, że w nowelizacji nie przewidziano przepisów przejściowych, które określałyby sposób stosowania znowelizowanych przepisów w postępowaniach, które zostały wszczęte przed wejściem w życie nowelizacji.

Na tym tle powstał problem interpretacyjny o praktycznym znaczeniu zarówno dla zamawiających, jak i wykonawców. Jego rozwiązanie zaproponował właśnie Prezes UZP wyjaśniając, że do postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem 1 stycznia 2022 r. znajdują zastosowanie przesłanki wykluczenia w swojej dotychczasowej treści.

Za powyższym przemawiają argumenty systemowe i aksjologiczne. Przyjęcie, że ustawodawca „milcząco” nakazał stosowania przesłanek wykluczenia w nowym brzmieniu do postępowań wszczętych przed datą wejścia w życie nowelizacji, doprowadziłoby bowiem do naruszenia podstawowych zasad zamówień publicznych, powodując jednocześnie poważny chaos prawny i spadek zaufania obywateli do państwa.

W opinii Prezesa UZP wskazano, że zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego (wyrok z 8.11.2006 r., 30/06) pomimo braku wyraźnych norm intertemporalnych, możliwe jest stosowanie przepisów dawnych, jeśli przemawiają za tym „ważne racje systemowe lub aksjologiczne”. Z uwagi na charakter postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, przesłanki wykluczenia zasadniczo nie powinny ulegać zmianie od momentu udostępnienia dokumentów zamówienia. W przeciwnym wypadku może dojść do naruszenia zasad równego traktowania wykonawców i przejrzystości, ponieważ wykonawcy decydujący się na udział w postępowaniu nie będą wiedzieli jakie są jego rzeczywiste reguły. W kontekście niedawnej nowelizacji, taka sytuacja stanowiłaby jednocześnie naruszenie zasady bezpieczeństwa prawnego, co jednoznacznie przemawia przeciwko wymaganiu od wykonawców dostarczania „rozszerzonych zaświadczeń z KRK” w odniesieniu do postępowań wszczętych i niezakończonych przed 1 stycznia 2022 r.

Kontakt z autorem: jan.rolinski@wkb.pl