Czy w związku z wojną na Ukrainie ustanowione zostały szczególne rozwiązania w obszarze prawa zamówień publicznych?

Tak, wprowadza je ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (dalej jako „Specustawa”), która – co istotne – w odniesieniu do udzielania zamówień weszła w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od dnia 24 lutego 2022 r.

Wprowadzone nią przepisy przewidują wyłączenia od obowiązku stosowania przepisów PZP przy zawieraniu umów niezbędnych dla realizacji następujących zadań:

realizowanych przez organy gmin, a polegających na umożliwianiu obywatelowi Ukrainy nieodpłatnego wykonania fotografii potrzebnej do złożenia wniosku o nadanie numeru PESEL (art. 8 ust 1 Specustawy),
zakup sprzętu komputerowego oraz usług dla gmin niezbędnych do realizacji przez nie zadań przez ministra właściwego ds. informatyzacji (art. 8 ust 1 Specustawy),
zapewnienie prawa do świadczeń socjalnych (art. 26 ust. 5 Specustawy),
zapewnienie opieki medycznej i pomocy przez zakwaterowanie i wyżywienie albo pomocy w postaci świadczenia pieniężnego przez Szefa Urzędu ds. Cudzoziemców (art. 112 ust. 5 w ustawie z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej),
wykonywanie poleceń wydawanych w sytuacji kryzysowej przez Prezesa Rady Ministrów na podstawie przepisów ustawy o zarządzaniu kryzysowym (art. 7c ust. 1 tejże ustawy.

Można jednak ocenić, że kluczowe znaczenie praktyczne będzie miało wyłączenie ustanowione w art. 12 ust. 6 Specustawy. Zgodnie z tym przepisem PZP nie znajdzie zastosowania do zamówień publicznych niezbędnych do zapewnienia pomocy polegającej na:

zakwaterowaniu;
zapewnieniu całodziennego wyżywienia zbiorowego;
zapewnieniu transportu do miejsc zakwaterowania, między nimi lub do ośrodków prowadzonych przez Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców, lub miejsc, w których obywatelom Ukrainy udzielana jest opieka medyczna;
finansowaniu przejazdów środkami transportu publicznego oraz specjalistycznego transportu przeznaczonego dla osób z niepełnosprawnością w szczególności do miejsc lub pomiędzy miejscami, o których mowa w pkt 1–3 powyżej;
zorganizowaniu rezydencji polegającej na zapewnieniu warunków pobytowych umożliwiających lub wspierających prowadzenie działalności artystycznej, naukowej, dydaktycznej lub badawczej z dziedziny sztuki, rozwój zawodowy lub artystyczny;
ustanowieniu stypendium twórczego polegającego na zapewnieniu wsparcia rzeczowego lub wsparcia finansowego umożliwiającego lub wspierającego prowadzenie działalności artystycznej, naukowej, dydaktycznej lub badawczej z dziedziny sztuki, rozwój zawodowy lub artystyczny;
zorganizowaniu pobytu twórczego polegającego na zapewnieniu warunków pobytowych, wsparcia rzeczowego lub wsparcia finansowego umożliwiających lub wspierających prowadzenie działalności artystycznej, naukowej, dydaktycznej lub badawczej z dziedziny sztuki, rozwój zawodowy lub artystyczny.

Istotne jest jednak, że zakres podmiotowy tego wyłączenia został precyzyjnie wskazany, a wielu bardzo zamawiających nie będzie uprawnionych do jego stosowania. Skorzystać z niego mogą:

wojewoda,
inny organ administracji publicznej,
jednostki podległe lub nadzorowane przez organy administracji publicznej,
jednostki sektora finansów publicznych
oraz inne organy władzy publicznej, jednostki samorządu terytorialnego, związki jednostek samorządu terytorialnego lub związki metropolitalne.

Podkreślić również należy, że wyłączenie obejmuje wyłącznie umowy niezbędne do zapewniania pomocy, o której mowa powyżej, a także niezbędne do informowania o pomocy kierowanej do obywateli Ukrainy. Zawierając umowę na podstawie wyłączenia będzie zobowiązany do upublicznienia w Biuletynie Zamówień Publicznych informacji na temat okoliczności faktycznych uzasadniających jego zastosowanie, a ponadto do podania:

nazwy i adres siedziby zamawiającego;
daty i miejsca zawarcia umowy lub informacji o zawarciu umowy drogą elektroniczną;
opisu przedmiotu umowy, z wyszczególnieniem odpowiednio ilości rzeczy lub innych dóbr oraz zakresu usług;
ceny (albo ceny maksymalnej, jeżeli cena nie jest znana w chwili zamieszczenia ogłoszenia);
nazwy (firmy) podmiotu albo imię i nazwisko osoby, z którymi została zawarta umowa.

Kontakt z autorem: jaroslaw.kola@wkb.pl