Czy termin ważności gwarancji ubezpieczeniowej składanej jako wadium powinien być dłuższy niż okres związania ofertą?

Analiza orzecznictwa i obserwacja praktyki mogą wprawić w zakłopotanie prawnika, który chciałby jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie.

Z jednej strony można natrafić na kategoryczny pogląd, że dopiero w przypadku wyznaczenia terminu na ważności gwarancji dłuższego niż okres związania ofertą „zamawiający miałby zapewnioną realną możliwość złożenia stosownego oświadczenia wobec gwaranta o skorzystaniu z udzielonej przez niego gwarancji”, oraz że niesłuszne jest twierdzenie, iż „przepisy ustawy PZP nie zawierają wymogu przedkładania gwarancji wadialnych z terminem ważności przekraczającym okres związania oferenta ofertą. Wynika to z samej istoty wadium składanego w ramach procedury udzielenia zamówienia publicznego” (SO w Częstochowie, z dnia 5.02.2021, sygn. V Ga 328/20). Takie kategoryczne stanowisko wydaje się jednak bardzo kontrowersyjne.

Obecnie obowiązujące przepisy stanowią jedynie, że „wadium wnosi się przed upływem terminu składania ofert i utrzymuje nieprzerwanie do dnia upływu terminu związania ofertą”. Warto więc odnotować, że w najnowszym orzecznictwie KIO wyrażono odmienny pogląd. Mianowicie w wyroku KIO 3362/21 stwierdzono:

„z żadnego z przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych nie wynika, aby termin ważności wadium w formie m.in. gwarancji ubezpieczeniowej, dla zapewnienia możliwości realizacji uprawnień Zamawiającego, miał być wydłużony o dodatkową, bliżej nieoznaczoną ilość dni”;
„(…) końcowy termin utrzymania wadium to termin związania ofertą. Zrównanie terminu ważności gwarancji ubezpieczeniowej z terminem związania ofertą nie może zostać uznane jako czynność wadliwą i nie może prowadzić do uznania, że wadium zostało wniesione w sposób nieprawidłowy, co skutkować by miało odrzuceniem oferty Wykonawcy”.

Oczywiście należy zaznaczyć, że kluczowe jest dokonanie oceny, czy ze względu na treść gwarancji ubezpieczeniowej wystarczająco i skutecznie zabezpiecza ona interes zamawiającego na wypadek ziszczenia się przesłanek zatrzymania wadium. KIO potwierdza jednak, że sama zbieżność terminu ważności gwarancji oraz okresu związania ofertą, nie daje podstaw do twierdzenia o nieskutecznym zabezpieczeniu wspomnianego interesu zamawiającego.

Rozstrzygnięcie to znajduje silniejsze oparcie w treści przepisów w porównaniu ze stanowiskiem przywołanym we wstępie. Co jednak najważniejsze, orzeczenie KIO wzmacnia poczucie pewności prawa wykonawców. Usuwa przynajmniej jedną z wielu wątpliwości interpretacyjnych dotyczących składnia ofert, z jakimi w praktyce mierzą się przedsiębiorcy działający na rynku zamówień publicznych, i co najmniej z tego powodu warte jest zapamiętania.

Kontakt z autorami: jaroslaw.kola@wkb.pl | mikolaj.cisel@wkb.pl